Machines Westra leveren precisiewerk dankzij 3D GPS

Het Friese Westra - een 92 jaar oud familiebedrijf - gaat volop met haar tijd mee. Inmiddels zijn negen machines – inclusief de jongste aanwinst: een Liebherr 914 Compact - uitgerust met het Topcon 3D GPS systeem. Mededirecteur Pieter Westra zou niet meer terug willen. ‘Conflicten in het ontwerp komen direct aan het licht, het is eenvoudig te bedienen en de machinist weet tot in detail wat hij moet doen.’

Westra werd in 1928 opgericht als loonbedrijf in de agrarische sector. “Onze grootouders zijn destijds begonnen met oogsten en hooien voor boeren in de omgeving”, vertelt Pieter Westra. Hij vormt samen met zijn ouders en broer de directie van het bedrijf. “Van lieverlee kwam er echter steeds meer werk bij. Inmiddels bieden we een breed scala aan diensten in het grondverzet en loonwerk voor de groen- en agrarische sector en in de grond-, water- en wegenbouw (gww). We hebben 55 man in vaste dienst en werken vanuit 4 locaties door heel Noord-Nederland.”

Westra is veel actief voor overheden en aannemers. Daarbij gaat het vaak om herstel van natuurgebieden en watergangen of om de verbetering van de afhandeling van oppervlaktewater. “Maar we verhuren ons materieel ook vaak aan bouwbedrijven, die ze op hun eigen projecten inzetten”, aldus Westra.

Project in detail on display in de kraan

Het machinepark van Westra bestaat uit een groot aantal rupskranen, mobiele kranen en shovels. Een van de laatste aanwinsten is een Liebherr 914C. “Deze machine hebben we gekocht omdat het zo’n compacte mobiele kraan is”, aldus Westra. “Ze is snel en wendbaar en daardoor ook op kleine bouwplaatsen goed en veilig inzetbaar.” De 914C is uitgerust met Topcon 3D GPS. Een bewuste keus van Westra. “GPS machinebesturing op mobiele kranen is echt een groeimarkt. Het belangrijkste voordeel is dat de machinist nu altijd het volledige ontwerp van het project op zijn scherm in de kraan heeft. Tot in het kleinste detail is aangegeven wat hij moet doen en waar wat moet gebeuren. Door sensoren aan de machine wordt realtime aan het systeem in de kraan doorgegeven wat de machinist aan het doen is, welke grondvolumes worden verzet en wat er nog verzet moet worden.”

De kraanmachinist heeft de beschikking over een GPS aangestuurd navigatiesysteem, waarin hij zichzelf in het werk ziet staan. Hij heeft exact in beeld wat de actuele hoogtes zijn en op welke hoogte de verschillende elementen in het werk moeten worden gezet. Doordat de locatie van de kraan in 3D op het scherm is aangeven, kan er veel preciezer maar ook veiliger worden gewerkt. “Als er bijvoorbeeld een hele zware stroomkabel onder het zandbed doorloopt, kun je op het scherm aangeven dat de machinist daar niet of niet te diep mag graven.”

Op deze wijze komt de taak van de landmeter heel dicht bij de uitvoering te staan. Westra beaamt dat. “Daar moeten we ook voor uitkijken: dat de kraanmachinist geen uitzetter of landmeter wordt. Omdat alles zo duidelijk en inzichtelijk in het systeem staat, is het soms best verleidelijk als machinist om tegen de landmeter te zeggen: dat doe ik wel even. Maar dat is dus niet de bedoeling. We moeten niet andermans werk gaan overnemen, want landmeten is een specialisme. Ieder zijn vak.”

Conflicten in het ontwerp direct aan het licht

Westra maakt in eigen huis 3D modellen met AutoCAD Civil. Vervolgens draperen ze daar de ontwerpen van de opdrachtgever overheen. “Op die manier komen vanzelf eventuele conflictsituaties boven tafel. Bijvoorbeeld als er een kabel loopt waar de opdrachtgever een sloot heeft bedacht. Als die conflicten zijn opgelost en we hebben overeenstemming met onze opdrachtgever, dan is daarmee meteen ook alles voorbereid. We hoeven niet nogmaals het werk in het veld uit te zetten. Met een druk op de knop worden de tekeningen via Sitelink3D van Topcon vanuit kantoor naar de machine gestuurd en kan de machinist aan het werk. En mochten er toch nog aanpassingen nodig zijn, dan zijn die heel eenvoudig op afstand door te voeren. Desgewenst kunnen we zelfs even meekijken met de machinist als hij vragen heeft.”

Deze manier van werken stelt wel specifieke eisen aan de kwaliteit van de tekeningen die de opdrachtgever aanlevert. Garbage in, garbage out, aldus Westra. “We moeten onze opdrachtgevers soms nog wel een beetje opvoeden om alles zo aan te leveren dat we er ook in een 3D omgeving mee kunnen werken. Dat is ook in zijn eigen belang. Want als alles in 3D is voorbereid, kunnen we ook veel realistischer de volumes bepalen. Het maakt alles voor beide partijen heel erg inzichtelijk.”

Uitleg in het veld en meteen aan de slag

Het werken met een 3D GPS systeem vergt het nodige aanpassingsvermogen van een kraanmachinist, maar inmiddels zijn de machinisten van Westra het systeem echt als een toevoeging gaan zien. “Ze weten altijd wat ze moeten doen en hoeven er ook zelden nog vragen over te stellen. Alles is tot in detail voorbereid en inzichtelijk gemaakt. Grote voordeel is dat de apparatuur van Topcon weinig knopjes heeft. Dat maakt het voor de mannen in de uitvoering wel zo makkelijk.” Extra training voor de bediening van het 3D systeem is niet nodig. Aan nieuwe mensen wordt de uitleg van de systemen meestal in het veld gegeven door de collega’s zelf, vertelt Westra. “Vervolgens gaan ze er direct mee aan de slag, eerst met iets simpels en dat maken we stapsgewijs steeds moeilijker. De mensen trainen zichzelf. Topcon geeft zo nu en dan een opfriscursus, bijvoorbeeld als er nieuwe functionaliteiten zijn. Maar in het algemeen doen we het zelf. Dat kan ook gemakkelijk omdat het allemaal heel erg soepel werkt.”

Westra heeft inmiddels negen machines uitgerust met dit 3D systeem. Met de installatie ervan zijn twee mensen van Topcon gemiddeld anderhalf tot twee dagen per kraan bezig. Dat lijkt wellicht lang,  maar is begrijpelijk, benadrukt Westra. “Het systeem moet natuurlijk net zo lang mee gaan als de kraan waarop het wordt geïnstalleerd. En als de installatie eenmaal is voltooid, is het nog een fluitje van een cent. We geven in de software aan om welke type machine het gaat en kunnen er na kalibratie van de sensoren meteen mee aan de slag.”